VIỆT BẮC - PHÂN TÍCH CÁC TRÍCH ĐOẠN TIÊU BIỂU (PHẦN 1)
VIỆT BẮC - PHÂN TÍCH CÁC TRÍCH ĐOẠN TIÊU BIỂU (PHẦN 1)
Trong bài thơ “Việt Bắc” có một số đoạn trích thường xuyên xuất hiện trong các đề thi cũng như đề ôn tập của các thầy cô có tiếng. Và đây là một trong số những đoạn trích tiêu biểu đó. Đó là phần I của bài thơ Việt Bắc. Hãy cùng Gia sư Tất Đạt khám phá nhé!
I. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả:
- Việt Bắc là một trong những bài thơ hay nhất của Tố Hữu, cũng là một trong những bài thơ đặc sắc nhất của thơ ca hiện đại Việt Nam. Bài thơ là cuộc trò chuyện ân tình của mình và ta tựa như một khúc hát giao duyên ngọt ngào tình tứ để từ đó đặt ra những vấn đề có ý nghĩa lớn của dân tộc. Trong bài thơ có một đoạn thơ mà ai đọc xong cũng phải nhớ mãi. Bởi nó không chỉ thể hiện được tình cảm của những người chiến sĩ Cách mạng với Việt Bắc mà còn tái hiện rất cô đọng vẻ đẹp độc đáo vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc trong bốn mùa cụ thể (trích dẫn đoạn thơ)
II.Thân Bài
1. Khái quát chung:
- Hoàn cảnh sáng tác và nội dung chính: như đề trên
2. Dẫn dắt
- Vị trí: - Đoạn thơ được phân tích thuộc phần I (90 câu thơ) của bài thơ VB.
- Nội dung đoạn thơ trước: - Đoạn thơ được đánh giá là tuyệt bút đạt tới trình độ toàn bích, trước đó đoạn thơ đã miêu tả khung cảnh chia tay thấm đẫm sắc màu Việt Bắc, tâm trạng quyến luyến giữa người đi và người ở. Người Việt Bắc mong muốn nhắn gửi cán bộ về xuôi hãy thủy chung với quê hương cách mạng anh cán bộ HCM đã bày lời thề thủy chung cùng nỗi nhớ về nhịp sống ở VB.
- Nội dung đoạn thơ này: Đến đoạn thơ này Tố Hữu tập trung thể hiện nỗi nhớ của người về xuôi đọng lại ở hình ảnh hoa và người Việt Bắc.
3. Phân tích
a. Hai câu thơ đầu
“ Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người”
- NV trữ tình xưng hô tình tứ mình-ta” (đề trước)
- Câu thơ thứ nhất không đơn thuần là một câu hỏi mà còn ngầm chứa đựng một thông điệp. Không biết mình có nhớ ta không còn ta thì luôn nhớ mình. Nỗi nhớ được biểu đạt thật mãnh liệt và cũng thật tế nhị sâu sắc.
- Câu thơ thứ hai cụ thể hóa đối tượng gửi thương gửi nhớ người về xuôi hãy hãy nhớ về hoa và người Việt Bắc. Hoa là vẻ đẹp tươi tắn mộng mơ của thiên nhiên, con người là đối tượng đẹp nhất của cuộc sống. Hòa với vẻ đẹp của thiên nhiên là con người Việt Bắc thuận hậu ân tình.
- Chữ nhớ được điệp lại hai lần trong hai câu thơ khiến tâm trạng con người như trĩu xuống có tác dụng khai mở cảm hứng chủ đạo xuyên suốt đoạn thơ là sự nhớ nhung thật sâu sắc và thấm thía
b. 8 câu tiếp Bức tranh tứ bình về cảnh sắc ở Việt Bắc
* Khái quát
- 8 câu thơ có kết cấu đặc biệt với 4 cặp câu lục bát cứ một câu lục nói về thiên nhiên xen kẽ là một câu bát nói về con người tạo nên bộ tứ bình đặc sắc về 4 mùa Việt Bắc.
- Trong cái nhìn của mĩ học cổ điển nghệ thuật tứ bình là 1 cấu trúc đạt tới độ hài hòa cân xứng. Chẳng hạn khi miêu tả về thiên nhiên người xưa rất thích mô típ tứ bình 4 mùa xuân hạ thu đông, tùng cúc trúc mai. Sáng tạo của Tố Hữu là biết vận dụng vẻ đẹp hài hòa của cấu trúc thiên nhiên để tạo nên vẻ đẹp hài hòa của cấu trúc nội tâm. Từ đó khắc họa được bức tranh 4 mùa Việt Bắc chan chứa niềm thương nỗi nhớ.
* Bức tranh mùa đông: Thiên nhiên được cảm nhận trên 2 bình diện thiên nhiên và con người
- Thiên nhiên được cảm nhận ở màu xanh thấm của những cánh rừng bạt ngàn , màu đỏ tươi của hoa chuối nở bung rực rỡ
+ Mùa đông thường gắn với cái lạnh thấu xương tuy nhiên trong bài thơ Tố Hữu đã tạo được một tương phản rất nổi. Trên nền xanh mênh mông của núi rừng đột ngột bừng lên màu hoa chuối đỏ tươi như những ngọn đuốc giữa đại ngàn. Màu đỏ là gam màu nóng gợi sự ấm áp hình ảnh này rất hợp với ánh nắng chan hòa ở câu thơ thứ hai đã khắc hoạ được một mùa đông VB ấm áp nơi có Đảng và Bác Hồ nơi thể hiện niềm tin và sức mạnh của cả dân tộc:
“Ở đâu u ám quân thù
...
Trông về VB mà nuôi chí bền”
+ Bức tranh mùa đông thể hiện ở thế giới quan của nhà thơ CM luôn hướng về sự sống và ánh sáng
- Con người:
+ Không phải ngẫu nhiên tác giả nhớ tới hình ảnh con người mà con người gắn với vị trí đèo cao, con người đứng trên đỉnh đèo ánh nắng chiếu vào lưỡi dao gài ở thắt lưng làm lóe sáng tạo nên hai mặt trời song đôi thú vị: Mặt trời của thiên nhiên ở trên cao còn mặt trời của con người ở dưới đất hai hình ảnh này hô ứng với nhau thật hài hòa khắc họa được hình ảnh con người trên nương rẫy với tư thế vững chãi , tự tin làm chủ núi rừng
*Bức tranh mùa xuân
- Thiên nhiên
+ Nếu trong bức tranh mùa đông gam màu chủ đạo là màu xanh và đỏ thì bức tranh mùa xuân có sự thay đổi về màu sắc. màu trắng tinh khiết của hoa mơ tràn ngập núi rừng Việt Bắc
+ Đây là vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng Việt Bắc khi mùa xuân về.
+ Hai chữ “trắng rừng” là một sự sáng tạo ngôn ngữ thơ ca của Tố Hữu. Chữ “ trắng” về bản chất là tính từ nhưng ở đây đã được động từ hóa gợi sự chuyển biến về màu sắc và bước đi của thời gian. Người đọc có cảm giác cả núi rừng Việt Bắc bỗng chốc bừng sáng về sắc trắng của hoa mơ .
+ Như vậy với màu trắng của hoa mơ Tố Hữu đã gợi được vẻ đẹp trong sáng thuần khiết tràn đầy sức sống một không gian thoáng rộng bao la của Việt Bắc khi xuân về. Bút pháp miêu tả của TH khác nhau với đại thi hào Nguyễn Du khi viết về mùa xuân:
“ Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
- Con người:
+ Hình ảnh “người đan nón chuốt từng sợi giang” gợi sự tài hoa khéo léo của con người Việt Bắc trong lao động. Họ là những người tạo nên những chiếc nón giản dị , duyên dáng thấm đẫm màu sắc văn hóa Việt.
+ Mặt khác ý thơ còn thấm đẫm ân tình cách mạng. Người Việt Bắc đan nên những chiếc nón gửi tặng bộ đội, dân công.
*Bức tranh mùa hè
- Thiên nhiên
+ Nếu bức tranh mùa đông và mùa xuân chỉ được đặc tả bằng màu sắc thì đến bức tranh mùa hè còn có cả âm thanh. Đây là câu thơ hay nhất trong đoạn thơ
+ Hai chữ “ đổ vàng” diễn tả 3 cuộc chuyển đổi:
./ Chuyển đổi trong không gian: Âm thanh đánh thức sắc màu chỉ trong chốc lát cả khu rừng nhuộm màu vàng kì ảo.
./ Chuyển đổi thời gian: Màu vàng của rừng phách cho thấy thiên nhiên đã chuyển sang hè.
./ Chuyển đổi cảm giác: Từ thính giác để nghe âm thanh chuyển sang thị giác để cảm nhận màu sắc.
+ Chữ “đổ” là một sáng tạo của Tố Hữu người đọc ngỡ như tiếng ve như một lọ màu lớn nhuộm màu cho cả rừng phách.
- Con người:
+ Hình ảnh “ cô …mình” khắc họa vẻ đẹp của con người Việt Bắc chịu thương chịu khó đọng lại trong nỗi nhớ của người về xuôi
+ Hai chữ “ một mình” thể hiện chiều sâu trong nhớ thương xa cách. Mới ngày nào người dân Việt Bắc và các bộ cách mạng còn gắn bó vậy mà nay đã rời xa hai phương trời miền ngược – miền xuôi
*Bức tranh mùa thu
- Thiên nhiên:
+ Nếu ba bức tranh về mùa đông, xuân, hạ là vào ban ngày thì bức tranh mùa thu lại là cảnh đêm trăng.
+ Ý thơ mở ra hai chiều không gian của rừng thu trong đêm trăng. Hai chữ : trăng rọi” gợi hình ảnh kẻ một đường cao từ bầu trời xuống núi rừng Việt Bắc gợi không gian cao rộng tràn ngập sắc trăng. Từ đó gợi được vẻ đẹp thanh bình thơ mộng của núi rừng VB. H/ả này cũng từng được miêu tả trong thơ Bác
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
+ Mặt khác khung cảnh thiên nhiên rừng thu trong đêm trăng còn gợi không gian tâm tình trong cuộc sống phù hợp với các khúc hát giao duyên của lứa đôi, của kẻ ở người đi
- Con người:
+ “Nhớ ai” là một lời hỏi mang tính phiếm chỉ tạo cảm giác bâng khuâng lưu luyến trong nỗi nhớ
+ Tố Hữu đã tạo được kiểu kết cấu hô ứng thú vị mở đầu đoạn thơ là câu hỏi “ Ta về mình có nhớ ta” kết thúc cũng là một câu hỏi “ nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
+ Bốn chữ “ân tình thủy chung” đã nói được đạo lí của dân tộc đây là vẻ đẹp trong tâm hồn con người Việt Nam.
4. Đánh giá
- Đoạn thơ đã khắc họa thành công bộ tứ bình về bức tranh 4 mùa Việt Bắc mỗi cảnh có một nét đẹp riêng nhưng tổng thể có sự hài hòa tuyệt đối từ màu sắc xanh-đỏ-vàng-trắng đến âm thanh. Sự hòa quyện giữa âm thanh và màu sắc là sự hòa quyện giữa cái vô hình và cái hữu hình tạo nên một cảm nhận thật thú vị.
- Đoạn thơ như một bức họa cổ điển mà hiện đại ghi lại vẻ đẹp gợi cảm nên thơ của hình tượng thiên nhiên Việt Bắc trong sự hòa hợp kì diệu với vẻ đẹp cần cù, chịu khó, tài hoa trong lao động cùng vẻ đẹp tâm hồn thủy chung tình nghĩa của hình tượng con người Việt Bắc.
- Mượn hình thức trữ tình giàu tính dân tộc, Tố Hữu đã thể hiện thật thấm thía những tâm tình chung của con người Việt Nam trong thời đại Cách Mạng. Đó là lẽ sống lớn, niềm vui lớn, tình cảm lớn- nội dung trữ tình bao trùm các sáng tác của thơ Tố Hữu.
III. Kết Bài
- Vậy là người ra đi thông qua nỗi nhớ sâu sắc, đã khẳng định tấm lòng sắt son không gì có thể đổi thay của mình với Việt Bắc. Bằng cách đó, người ra đi không chỉ giải tỏa được nỗi niềm băn khoăn day dứt của người ở lại, mà còn tạo được lòng tin với con người nơi ấy.
- Tiếng lòng của Tố Hữu gửi trọn trong đoạn thơ, bài thơ đâu chỉ là tiếng lòng của riêng nhà thơ, của riêng những con người Việt Nam đi kháng chiến mà thực sự đã trở thành tiếng lòng của các thế hệ con người Việt Nam sau này mỗi khi hướng về Việt Bắc.
Như vậy đây là một đoạn phân tích mẫu đoạn tiêu biểu trong phần I của bài thơ Việt Bắc. Gia sư Tất Đạt chúc bạn thành công!
IV. Trung tâm Gia sư Tất Đạt cung cấp gia sư chuyên
. Luyện chữ đẹp, tập đọc, tập làm toán, tập đàn, tăng khả năng IQ và EQ......cho các bé từ 5-10 tuổi
· Dạy các môn: Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 muốn nâng cao hoặc cải thiện kết quả học tập.
· Ôn thi tốt nghiệp THPT, thi Đại học các môn học sinh còn yếu
· Bồi dưỡng học sinh giỏi thi trường chuyên, thi Olympic, thi học sinh giỏi cấp Quận, Thành phố, Quốc gia.
· Dạy bằng Tiếng Anh, môn khoa học bằng tiếng anh, cho học sinh các trường Quốc tế - Hệ song ngữ, Hệ Cambridge, Chương trình THPT Quốc tế Cambridge IGCSE
. Chương trình tú tài Anh Quốc – chứng chỉ AS và A level
· Dạy tiếng Anh - Pháp - Hàn - Nhật - Trung thi chứng chỉ cho người đi làm
· Giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỉ, tăng động, chậm phát triển.
· Luyện thi chứng chỉ tiếng anh: TOIEC, IELTS, TOEFL
· Dạy các môn năng khiếu: Đàn Piano, Organ, hội họa, nhảy, múa cho trẻ em và người lớn.
· Dạy tiếng Anh - Pháp - Hàn - Nhật - Trung thi chứng chỉ cho người đi làm
· Giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỉ, tăng động, chậm phát triển.
· Luyện thi chứng chỉ tiếng anh: TOIEC, IELTS, TOEFL,...
· Dạy các môn năng khiếu: Đàn Piano, Organ, hội họa, nhảy, múa cho trẻ em và người lớn.
V. Ưu Đãi
- Học thử 1-2 buổi miễn phí để đảm bảo chất lượng gia sư.
- Quý phụ huynh và học sinh không phải trả bất kỳ khoản phí trung gian nào khi lựa chọn gia sư luyện thi tại trung tâm.
- Đổi gia sư bất cứ lúc nào nếu học viên cảm thấy không phù hợp
- Thời gian học do phụ huynh và học sinh lựa chọn.
- Gia sư và giáo viên linh động giữa hình thức dạy online - offline
Gia sư Tất Đạt – điểm đến khai sáng trí tuệ!
Nhằm bảo đảm tính minh bạch và chất lượng giảng dạy, chúng tôi nhận dạy thử miễn phí từ 1-2 buổi, nếu bạn thấy cách dạy tốt phù hợp, dễ hiểu có thể thuê tiếp,nếu không có thể đổi không thuê tiếp.
► Với Chi phí > 150k (Với gia sư là SV), > 300k (Với Giáo Viên).
► Biểu giá sẽ được điều chỉnh phù hợp theo yêu cầu của Phụ huynh và trình độ, kinh nghiệm của gia sư/giáo viên.
⇒ Mọi thông tin thắc mắc cần tư vấn về vấn đề học tập, đăng kí làm gia sư, hoặc tìm gia sư, giáo viên dạy miễn phí tại nhà cho con vui lòng liên hệ hotline.
Link Đăng Kí Tìm Gia sư cho con: Tại Đây.
Link Đăng Kí Làm Gia sư: Tại Đây
Bài viết liên quan
BÍ QUYẾT MỞ BÀI GÂY ẤN TƯỢNG CHO BÀI VĂN...
Cách viết mở bài hay cho bài văn nghị luận rất quan trọng. Văn nghị luận là dạng Tập làm văn hay và chiếm số điểm khá cao...
.jpg)
Tuyệt Chiêu Để Soạn Văn Không Còn Là Nỗi “Ám...
Từ lâu đến nay, việc soạn văn là điều tất yếu đối với đối với học sinh THCS trước khi đến lớp. Tuy nhiên, nhiều học sinh hiện...
Học Ngữ Văn Để Làm Gì?
Ngày nay, xã hội ngày càng phát triển, đời sống tinh thần con người cũng dần được nâng cao. Các giá trị văn hóa văn học càng...
.jpg)
Phương Pháp Học Môn Ngữ Văn Hiệu Quả
Các phương pháp học tốt môn ngữ văn giúp nhiều bạn học sinh có cơ hội giành được điểm cao trong khi học tập. Có rất nhiều...
Gửi bình luận
Đối tác của chúng tôi
Trung tâm Gia sư Tất Đạt đã và đang đem lại những giá trị khác biệt về dịch vụ cho hàng ngàn quí phụ huynh. Chúng tôi mong muốn trở thành người bạn đồng hành, đóng góp một phần nhỏ trên con đường học tập của các em. Sứ mệnh của chúng tôi là “cầu nối tri thức” giữa gia đình, học sinh với những giáo viên, sinh viên giỏi, ưu tú tại các trường chất lượng hàng đầu tại Việt Nam.
