PHÂN TÍCH HAI KHỔ THƠ ĐẦU SÓNG CỦA XUÂN QUỲNH
PHÂN TÍCH HAI KHỔ THƠ ĐẦU SÓNG CỦA XUÂN QUỲNH
“Sóng” của Xuân Quỳnh là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ hiện đại Việt Nam và đây cũng là một bài thơ đáng chú ý khi xuất hiện trong đề thi môn Ngữ văn của kì thi THPTQG năm 2021. Hãy cùng Gia sư Tất Đạt phân tích hai khổ thơ đầu của bài thơ này nhé!
I. Mở Bài:
- Xuân Quỳnh là nhà thơ tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ, cũng là gương mặt đáng chú ý của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Thơ XQ là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn vừa hồn nhiên tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. XQ viết về nhiều đề tài nhưng thành công nhất là ở đề tài tình yêu, nữ sĩ được phong tặng là “nữ hoàng thơ tình” trong thơ ca hiện đại Việt Nam.
- Một trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh là bài thơ Sóng.
II. Thân Bài:
*Khái quát chung:
- XQ viết bài thơ Sóng vào cuối năm 1967 khi nữ sĩ đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền chính những con sóng bạc đầu vỗ trong lòng biển đã khơi nguồn cảm hứng cho nữ sĩ viết bài thơ này.
- Bài thơ ra đời ở một thời điểm có nhiều biến động:
+ Cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc ta diễn ra ác liệt tuổi trẻ mang trong mình khát vọng lên đường giải phóng quê hương, ở những sân ga bến xe diễn ra các cuộc chia tay đầy lưu luyến.
+ Đặc biệt XQ viết bài thơ này khi mới 25 tuổi cuộc sống riêng tư còn nhiều chuyện buồn dang dở.
- Như vậy Sóng ra đời trong bối cảnh chiến tranh chống mĩ ác liệt khi đó tình yêu lứa đôi chưa phải là một đề tài phổ biến trong thơ ca, nhất lại là tiếng nói của cái tôi cá nhân đích thực khao khát kiếm tìm tình yêu, Vì vậy bài mang giá trị nhân văn sâu sắc.
- Sóng được in trong tập Hoa dọc chiến hào (năm 1968). Lúc mới ra đời bài thơ còn xa lạ với độc giả nhưng càng về sau thì càng chiếm được cảm tình của độc giả
- Sóng là một hình tượng động, bất biến cũng như tình yêu muôn thuở / Có bao giờ đứng yên. Vì vậy, sóng được các nhà thơ chọn làm thi liệu để biểu tượng cho tình yêu. Xuân Diệu mượn sóng làm hình ảnh biểu tượng cho tình yêu:
Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi
Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt.
Còn Xuân Quỳnh lại mượn sóng là biểu tượng cho những cung bậc tình cảm của người phụ nữ trong tình yêu nhiều khao khát và biến động. Hai hình tượng sóng và em luôn đi đôi sánh cặp với nhau. Sóng là em mà em cũng là sóng. Sóng và em hòa quyện vào nhau, có lúc khiến ta không nhận ra đâu là em đâu là sóng nhưng có lúc lại tách ra, soi chiếu vào nhau, tôn lên những vẻ đẹp vừa đa dạng lại vừa phong phú. Hình tượng sóng trước hết được gợi ra từ âm hưởng dào dạt, nhịp nhàng của bài thơ. Thể thơ năm chữ có tác dụng tạo ra những nhịp điệu của sóng. Cả bài thơ là một đại dương, mỗi khổ thơ là một con sóng lớn, mỗi câu thơ là một con sóng nhỏ. Tất cả đã tạo nên một âm hưởng mênh mang, dào dạt của những con sóng lòng nhiều cung bậc.
*Phân tích:
1. Hai khổ thơ đầu: Mượn sóng để diễn tả tâm hồn và khát vọng tình yêu
a. Khổ thơ đầu: nhà thơ mượn tính chất của sóng để nói về tâm hồn người phụ nữ đang yêu:
- Mở đầu bài thơ Sóng, Xuân Quỳnh đã sử dụng nghệ thuật đối song hành để nói về tính chất của sóng, đem đến cho người đọc những khám phá thi vị:
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
+ Sóng luôn tồn tại những trạng thái tưởng chừng như đối lập: Dữ dội – dịu êm; Ồn ào – lặng lẽ. Khi diễn tả tính chất của sóng, nhà thơ đã dùng từ và chứ không dùng từ mà. Và chỉ sự tồn tại bổ sung cho nhau. Nghệ thuật đối đã làm hiện lên vẻ đẹp của những con sóng biển ngàn đời đối cực. Những lúc biển động, bão tố phong ba thì biển dữ dội ồn ào còn những giây phút sóng gió đi qua biển lại hiền hòa trở về dịu êm, lặng lẽ.
+ Xuân Quỳnh đã mượn nhịp sóng để thể hiện nhịp lòng của chính mình trong một tâm trạng bùng cháy ngọn lửa mãnh liệt của tình yêu, không chịu yên định mà đầy biến động, khao khát Vì tình yêu muôn thuở/ Có bao giờ đứng yên. Đúng như vậy, tình yêu của người con gái nào bao giờ yên định bởi có lúc họ yêu mãnh liệt hết mình với những nhớ nhung cả trong mơ còn thức, đôi khi ghen tuông giận hờn vô cớ:
Nếu phải cách xa nhau
Biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố
(Thuyền và Biển)
Nhưng cũng có lúc người con gái lại thu mình trở về với chất nữ tính đáng yêu, họ lặng lẽ, dịu êm
ngắm soi mình và lặng im chiêm nghiệm:
Có những tình yêu không thể nói bằng lời
Chỉ hiểu nhau qua từng ánh mắt
Nhưng đó là tình yêu bền vững nhất
Bởi thứ ồn ào là thứ dễ lãng quên
(Đinh Thu Hiền)
- Sóng của Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn thiếu nữ trẻ trung, tiếng nói của một trái tim chân thành và đam mê, luôn rực cháy chất trẻ trung mãnh liệt, khao khát được sống hết mình và yêu hết mình. Vì thế, ở hai câu thơ sau nhà thơ nói về khát vọng tự nhận thức của sóng:
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
+ Ba hình ảnh sông, sóng, bể như là những chi tiết bổ sung cho nhau: sông và bể làm nên đời sóng, sóng chỉ thực sự có đời sống riêng khi ra với biển khơi mênh mang thăm thẳm. Mạch sóng mạnh mẽ như bứt phá không gian chật hẹp để khát khao một không gian lớn lao. Hành trình tìm ra tận bể chất chứa sức sống tiềm tàng, bền bỉ để vươn tới giá trị tuyệt đích của chính mình. Sóng không cam chịu một cuộc sống, đời sống chật hẹp, tù túng nên nó làm cuộc hành trình ra biển khơi bao la để thỏa sức vẫy vùng. Tình yêu của Xuân Quỳnh cũng vậy, tình yêu của người phụ nữ cũng không thể đứng yên trong một tình yêu nhỏ hẹp mà phải vươn lên trên tất cả mọi sự nhỏ hẹp tầm thường để được sống với những tình yêu cao cả, rộng lớn, bao dung. Đây là một quan niệm tình yêu tiến bộ và mạnh mẽ của người phụ nữ thời đại. Ngày xưa, vì quan niệm tình yêu cổ hủ cha mẹ đặt đâu con ngồi đó mà bao cô gái đã phải cất lên lời than thân ai oán:
Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân.
Hoặc:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?
+ Từ đó ta mới thấy hết được cái mới mẻ trong quan niệm tình yêu của Xuân Quỳnh: Người phụ nữ khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa. Người phụ nữ ấy chủ động tìm đến với tình yêu cao đẹp để hiểu mình, được sống là chính mình.
c. Khổ thơ thứ hai: Từ sự tồn tại vĩnh hằng của sóng, người phụ nữ đang yêu nhận thức về khát vọng tình yêu của con người, nhất là khát vọng tình yêu của tuổi trẻ:
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
- Hai câu đầu: từ sự quan sát, suy ngẫm về sóng, nhân vật trữ tình bỗng nhận ra quy luật tồn tại của sóng:
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
- Từ Ôi cảm thán như tiếng lòng thốt lên từ nỗi thổn thức của trái tim yêu. Nghệ thuật đối lập ngày xưa – ngày sau càng làm tôn thêm nét đáng yêu của sóng. Sóng là thế muôn đời vẫn thế vẫn dữ dội ồn ào vẫn dịu êm lặng lẽ. Nghĩa là sóng tồn tại bất diệt với đại dương, biển vẫn ngàn năm cồn cào xáo động không ngừng nghỉ.
- Chính điều này khiến nhà thơ liên tưởng đến khát vọng tình yêu của con người:
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
- Mạch thơ chuyển đổi một cách bất ngờ từ thiên nhiên sang con người. Nếu sóng tồn tại bất diệt với đại dương thì tình yêu tồn tại bất diệt với con người, đặc biệt là người trẻ tuổi. Có nghĩa là tình yêu tồn tại vĩnh hằng.
Bởi tình yêu tuổi trẻ luôn khát vọng luôn khát khao và mơ ước. Nó làm ta bồi hồi khát khao và nhung nhớ bởi Làm sao sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một kẻ nào. Tình yêu làm điên đảo tuổi trẻ với những nhớ nhung giận hờn, những cồn cào da diết như lời thơ Xuân Quỳnh đã từng viết Những ngày không gặp nhau/Lòng thuyền đau rạn vỡ/ Những ngày không gặp nhau/ Biển bạc đầu mong nhớ. Tình yêu là điểm sáng vĩnh cửu cho con người hướng tới. Vì thế, cảm xúc bồi hồi trong ngực trẻ mãi là cảm xúc vĩnh hằng.
=> Hai khổ thơ đầu:
- Từ quy luật tự nhiên Xuân Quỳnh đã khám phá và biểu đạt một cách rất nghệ thuật quy luật tâm hồn của con người: khi yêu, tâm hồn con người đầy biến động, luôn khao khát tình yêu nhưng không bao giờ tự bằng lòng, luôn tìm cách lí giải tình yêu để tự hoàn thiện mình...
- Giọng thơ hồn nhiên pha lẫn suy tư. Ngôn từ chọn lọc: sử dụng nhiều từ láy: Dữ dội, ồn ào, lặng lẽ, bồi hồi; sử dụng thán từ ôi để bộc lộ cảm xúc. Sử dụng các biện pháp nghệ thuật: tương phản đối lập, nhân hóa, ẩn dụ…
III. Kết Bài:
Qua bài thơ Sóng, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và sức sống tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ ấy mạnh bạo chủ động bày tỏ những khát khao và rung động trong tâm hồn. Những người đang yêu ngày trước, bây giờ và có thể cả mai sau sẽ tìm gặp được mình trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Sóng ra đời cách đây đã lâu nhưng dư ba và độ say nồng của nó vẫn còn mãi mãi. Nói như cách nói của một nhà phê bình thơ: Sóng mãi mãi còn nổi sóng và Xuân Quỳnh xứng đáng là nhà thơ nữ xuất sắc của thơ ca Việt Nam hiện đại.
Như vậy Gia sư Tất Đạt đã đưa ra một số phân tích về hai khổ thơ đầu của bài thơ này! Chúc bạn học tốt và thật thành công!
IV. Trung tâm Gia sư Tất Đạt cung cấp gia sư chuyên
. Luyện chữ đẹp, tập đọc, tập làm toán, tập đàn, tăng khả năng IQ và EQ......cho các bé từ 5-10 tuổi
· Dạy các môn: Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 muốn nâng cao hoặc cải thiện kết quả học tập.
· Ôn thi tốt nghiệp THPT, thi Đại học các môn học sinh còn yếu
· Bồi dưỡng học sinh giỏi thi trường chuyên, thi Olympic, thi học sinh giỏi cấp Quận, Thành phố, Quốc gia.
· Dạy bằng Tiếng Anh, môn khoa học bằng tiếng anh, cho học sinh các trường Quốc tế - Hệ song ngữ, Hệ Cambridge, Chương trình THPT Quốc tế Cambridge IGCSE
. Chương trình tú tài Anh Quốc – chứng chỉ AS và A level
· Dạy tiếng Anh - Pháp - Hàn - Nhật - Trung thi chứng chỉ cho người đi làm
· Giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỉ, tăng động, chậm phát triển.
· Luyện thi chứng chỉ tiếng anh: TOIEC, IELTS, TOEFL
· Dạy các môn năng khiếu: Đàn Piano, Organ, hội họa, nhảy, múa cho trẻ em và người lớn.
· Dạy tiếng Anh - Pháp - Hàn - Nhật - Trung thi chứng chỉ cho người đi làm
· Giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỉ, tăng động, chậm phát triển.
· Luyện thi chứng chỉ tiếng anh: TOIEC, IELTS, TOEFL,...
· Dạy các môn năng khiếu: Đàn Piano, Organ, hội họa, nhảy, múa cho trẻ em và người lớn.
V. Ưu Đãi
- Học thử 1-2 buổi miễn phí để đảm bảo chất lượng gia sư.
- Quý phụ huynh và học sinh không phải trả bất kỳ khoản phí trung gian nào khi lựa chọn gia sư luyện thi tại trung tâm.
- Đổi gia sư bất cứ lúc nào nếu học viên cảm thấy không phù hợp
- Thời gian học do phụ huynh và học sinh lựa chọn.
- Gia sư và giáo viên linh động giữa hình thức dạy online - offline
Gia sư Tất Đạt – điểm đến khai sáng trí tuệ!
Nhằm bảo đảm tính minh bạch và chất lượng giảng dạy, chúng tôi nhận dạy thử miễn phí từ 1-2 buổi, nếu bạn thấy cách dạy tốt phù hợp, dễ hiểu có thể thuê tiếp,nếu không có thể đổi không thuê tiếp.
► Với Chi phí > 150k (Với gia sư là SV), > 300k (Với Giáo Viên).
► Biểu giá sẽ được điều chỉnh phù hợp theo yêu cầu của Phụ huynh và trình độ, kinh nghiệm của gia sư/giáo viên.
⇒ Mọi thông tin thắc mắc cần tư vấn về vấn đề học tập, đăng kí làm gia sư, hoặc tìm gia sư, giáo viên dạy miễn phí tại nhà cho con vui lòng liên hệ hotline.
Link Đăng Kí Tìm Gia sư cho con: Tại Đây.
Link Đăng Kí Làm Gia sư: Tại Đây
GIA SƯ TẤT ĐẠT – DỊCH VỤ GIA SƯ UY TÍN SỐ 1 HÀ NỘI
Hotline: 0962.681.347
093.171.2489
Website: giasutatdat.edu.vn
Facebook: Gia Sư Tất Đạt
Email: trungtamgiasutatdat@gmail.com
Bài viết liên quan
BÍ QUYẾT MỞ BÀI GÂY ẤN TƯỢNG CHO BÀI VĂN...
Cách viết mở bài hay cho bài văn nghị luận rất quan trọng. Văn nghị luận là dạng Tập làm văn hay và chiếm số điểm khá cao...
.jpg)
Tuyệt Chiêu Để Soạn Văn Không Còn Là Nỗi “Ám...
Từ lâu đến nay, việc soạn văn là điều tất yếu đối với đối với học sinh THCS trước khi đến lớp. Tuy nhiên, nhiều học sinh hiện...
Học Ngữ Văn Để Làm Gì?
Ngày nay, xã hội ngày càng phát triển, đời sống tinh thần con người cũng dần được nâng cao. Các giá trị văn hóa văn học càng...
.jpg)
Phương Pháp Học Môn Ngữ Văn Hiệu Quả
Các phương pháp học tốt môn ngữ văn giúp nhiều bạn học sinh có cơ hội giành được điểm cao trong khi học tập. Có rất nhiều...
Gửi bình luận
Đối tác của chúng tôi
Trung tâm Gia sư Tất Đạt đã và đang đem lại những giá trị khác biệt về dịch vụ cho hàng ngàn quí phụ huynh. Chúng tôi mong muốn trở thành người bạn đồng hành, đóng góp một phần nhỏ trên con đường học tập của các em. Sứ mệnh của chúng tôi là “cầu nối tri thức” giữa gia đình, học sinh với những giáo viên, sinh viên giỏi, ưu tú tại các trường chất lượng hàng đầu tại Việt Nam.
